درس خارج اصول استاد سید مهدی نقیبی

موضوع: واجب نفسی و غیری/تذنیبان/تذنیب دوم/بررسی جمع بین وجوب تعبدی و غیری

فرمایش استاد فلسفی در محل ما این شد که: واجب غیری میشود واجب تعبدی باشد.

تا رسیدیم به اینجا که آیا شارع می تواند قصد قربت را در متعلق تکلیفش اخذ کند یا نه؟

این اشکال اختصاص به واجب نفسی ندارد. در مورد واجب غیری هم مطرح است.

نکته: چیزی که نمیاد مگر از جانب امر، نمی توان آن را داخل کرد در متعلق امر.

طرق رفع اشکال:

راه اول: تعدد امر: دو امر داریم: امر اول: صادر از مولا تعلق گرفته به نفس فعل. امر دوم: با قصد قربت انجام بده.

اشکالاتی به این وجه مطرح است از جمله کلام صاحب کفایه: این دخالت دادن قصد قربت در متعلق امر به حکم عقل است. قصد قربت وجوبش وجوب شرعی نیست وجوب عقلی است.

نتیجه: این واجب غیری ممکن است تعبدی باشد.

آنچه صاحب کفایه در مورد طهارات ثلاث بیان فرمود، تعبدیت از ناحیه امر غیری نیامده، بلکه از ناحیه امر نفسی استحبابی ثابت شده.

اشکال به صاحب کفایه: منحصر نیست امر به آنچه شما می گویید. به شیوه دیگر می تواند: امر غیری به وضو به داعی قربت تعلق بگیرد.

به لحاظ مقام امتثال: صوری در اینجا مطرح است. مکلف که میخواهد فعل را به قصد قربت بیاورد. این قصد قربت، هم در واجبات نفسیه تعبدیه مصداق دارد. در واجبات نفسیه توصلیه هم ممکن است. مثل ادای دین. البته این قصد قربت در واجبات نفسیه توصلیه شرط نیست.(معنایش نفی امکان نیست)

راه دیگر قصد قربت: در ارتباط با واجب غیری، آیا حقیقتا دارای امر تشریعی است؟ به تبعیت از امری که به ذی المقدمه تعلق گرفته. مثل آنجا که در امور تکوینی، یک چیزی را مولا اراده می کند. به تبع اراده آن، اراده می کند مقدمات آن را.

نتیجه: قصد تقرب به این فعل مقدمه، که دارای واجب غیری است، ممکن است. و لو اینکه امرش توصلی باشد.