درس خارج فقه استاد هادی نجفی

موضوع: کتاب الخيارات/النقد و النسية /

عدمِ وجوبِ قبولِ ثمن قبل از أجل
مسأله در آن است که اگر مشتری بخواهد ثمنِ مبیع در بیعِ نسیئه را قبل از موعدِ مقرّر بپردازد، آیا بر فروشنده لازم است که آنرا قبول کند؟
به عنوان نمونه اگر موعد پرداختِ ثمن دو ماه باشد ولی مشتری بخواهد آنرا زودتر بپردازد، آیا لازم است که بایع آنرا قبول کند یا آنکه او می‌تواند از این کار امتناع نماید؟ ممکن است که بایع در عدمِ قبول ثمن قبل از موعد، دنبال غرضی عقلایی باشد، لذا می‌تواند از این کار امتناع نماید.
باید گفت: می‌دانیم که مطالبه‌ی بایع قبل از موعدِ مقرّر مسموع نیست و پذیرش این درخواست از جانب مشتری نیز لازم نخواهد بود لکن مسأله در مانحن فیه چیزی دیگر است.
ناگفته نماند که از لحاظِ اخلاقی پذیرش درخواست دیگران مادامی که خلاف شرع نباشد، لازم است لکن از نظر فقهی چنین نیست چرا که فقه به عنوان نوعی قانون محسوب می‌شود که معمولاً اخلاق در آن راه ندارد.
بنابراین مسأله در آن است که آیا بر بایع قبولِ ثمن قبل از فرارسیدن موعدِ مقرّر در جایی که مشتری تبرّعاً آنرا پرداخته، واجب است یا نه؟
باید گفت اقوال سه گانه در این مسأله مطرح شده که به شرح زیر می باشد.