درس خارج فقه استاد سید محمد واعظ موسوی

موضوع: المسألة الثانیة

المسألة الثانیة:يجب في كلّ يوم رمي كلّ جمرة بسبع حصياة، ويعتبر فيها وفي الرمي ما يعتبر في رمي الجمرة العقبة على‌ ما تقدّم بلا افتراق.[1]

محقق ره نیز در این رابطه می فرماید: و يجب أن يرمي كل يوم من أيام التشريق الجمار الثلاث كل جمرة سبع حصيات

و يجب هنا زيادة على ما تضمنه شروط الرمي الترتيب يبدأ بالأولى ثم الوسطى ثم جمرة العقبة- و لو رماها منكوسة أعاد على الوسطى و جمرة العقبة.[2]

البته شرائط سنگریزه همان است که در بحث رمی جمره عقبه گذشت (صدق سنگریزه – از منطقه حرم باشد – بکر باشد – مباح باشد و نیز شرائطی که برای رمی گذشت مثل اینکه: با قصد قربت باشد، رمی صدق کند، با دست انداخته شود، به جمره برسد، وصول به جمره با انداختن خود رامی باشد، 7عدد باشد، پشت سر هم انداخته شوند نه با هم).

المسألة الثالثة: وقت الرمي من طلوع الشمس إلى الغروب، فلايجوز في الليل اختياراً، ولو كان له عذر- من خوف أو مرض أو علّة- أو كان راعياً جاز في ليل يومه أو الليل الآتي.[3]

فرع اول از این مسئله، پیرامون زمان انجام رمی جمرات سه گانه است و آنچه در این رابطه بین فقهای شیعه مشهور است این است که وقت رمی جمرات سه گانه بین طلوع خورشید تا غروب آن است، لذا ابتدا به کلمات برخی از ناموران عرصه فقه اشاره می کنیم:

ابن جنید ره آنگونه که علامه از او نقل کرده می فرماید: و يرميها- يعني جمرة العقبة و الجمرتين الأخيرتين- في سائر أيام منى ما بين طلوع الشمس الى غروبها[4] .

شیخ مفید ره نیز می فرماید: يكون ذلك من عند طلوع الشمس موسعا له إلى غروبها و أفضل ذلك ما قرب من الزوال‌[5] .

سید مرتضی ره می فرماید: وقت ذلك من طلوع الشمس إلى غروبها.[6]

ابوالصلاح حلبی می فرماید: وأفضل الأوقات للرمي قبل الزوال.[7]

شیخ طوسی ره در نهایة می فرماید: ويكون ذلك عند الزوال، فإنه الافضل. فإن رماها ما بين طلوع الشمس إلى غروبها، لم يكن به بأس.[8]

و در مبسوط می فرماید: و يكون ذلك عند الزوال فإنه أفضل فإن رماها بين طلوع الشمس إلى غروبها لم يكن به بأس[9] .

مرحوم سلار در مراسم می فرماید: يكون ذلك من طلوع الشمس إلى غروبها[10] .

ابن حمزه در وسیله و ابن ادریس در سرائر همانند هم تعبیر کرده و فرموده اند: وقت الرمي طول النهار.[11]

و محقق ره در شرائع می فرماید: و وقت الرمي ما بين طلوع الشمس إلى غروبها[12] .

در مقابل قول مشهور دو قول دیگر وجود دارد:

    1. شیخ طوسی ره در خلاف می فرماید: لا يجوز الرمي أيام التشريق إلا بعد الزوال، و قد روي رخصة قبل الزوال في الأيام كلها، ابن زهره نیز در غنیه چنین نظری دارد (غنیةالنزوع ص188) و رمی قبل از زوال را ممنوع می داند.

    2. علامه در مختلف از رساله علی بن بابویه عکس فرمایش شیخ ره در خلاف را نقل می فرماید: ومطلق لك رمي الجمار من أول النهار إلى الزوال، وقد روي من أول النهار إلى آخره.[13]