درس خارج اصول استاد سید محمد واعظ‌موسوی
99/09/02
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: النواهي/اجتماع الأمر و النهي /ادامه فرمایش آخوند در جواب به قائلین به جواز اجتماع امر و نهی
( ادامه جواب آخوند به دلیل سوم قائلین به اجتماع امر و نهی) آخوند ره با توجه به دو مطلب، درصدد ارائه راه حلی برای اشکال اجتماع دو حکم در قسم اول از عبادات مکروهه، برآمده و فرموده است:[1]
اولا: روزه روز عاشورا مثل روزه عیدین نیست که باطل باشد بلکه عبادت صحیحی است و دارای رجحان است.ثانیا: آنچه از زندگی معصومین علیهم السلام نقل شده مداومت بر ترک روزه روز عاشورا است، لذا لازم است این مداومت بر ترک یک عمل مستحب، نکته‌ای داشته باشد.
آخوند ره معتقد است که روزه روز عاشوراء به عنوان طبیعت صوم دارای رجحان و مشتمل بر مصلحت است که سبب تعلق امر استحبابی به آن شده است ولی ترک آن نیز متصف به عنوانی است که نه تنها از رجحان برخوردار است بلکه رجحانش بیشتر از رجحان موجود در طرف فعل است، البته این رجحان در خود ترک نیست بلکه به جهت عنوان دیگری مثل مخالفت با بنی امیه است که روز عاشورا به عنوان شکرانه پیروزی روزه می‌گرفتند.
و عنوان "مخالفت با بنی امیه" که با ترک روزه روز عاشوراء در ارتباط است یا با ترک صوم متحد است و یا با آن ملازمه دارد.لذا از نظر آخوند ره اینجا را باید مستحبین متزاحمین به حساب آورد که یکی از آنها عبارت از فعل و دیگری عبارت از ترک است و جانب ترک، درای مصلحت بیشتری بوده و أرجح است، بنابراین، قسم اول از عبادات مکروهه ارتباطی به مسئله اجتماع امر و نهی ندارد نا از نظر قائلین به امتناع اجتماع، اشکالی لازم آید.آخوند ره در خاتمه می‌فرمایند:
اگر کسی در روز عاشوراء روزه بگیرد، عبادت صحیح و عمل مستحبی را انجام داده است و مستحق ثواب خواهد بود اما از آنجا که حضرات معصومین علیهم السلام مداومت بر ترک روزه روز عاشوراء داشتند روشن می‌شود که ترک چنین روزه‌ای نیز نه تنها دارای استحباب است بلکه استحبابش قویتر از استحباب فعل است و ثواب بیشتری دارد.
