درس تفسیر استاد مهدی زمانی‌فرد

موضوع:تفسیر/سوره آل عمران/آیه ۸

۵ جهت بحث:

جهت اول: بحث لغوی ۳ لغت:

۱_ لا تزغ: فعل نهی از ماده زیغ به معنای انحراف (باب افعال) ازاغه: منحرف کردن.

2_هب: از ماده هبه، هبه یعنی تملیک مجانی.

۳_ لدن: نزد. مجمع‌البیان: کلمه لدن در لغت عرب پنج جور تلفظ شده: لَدُن، لُدُن، لَدَن، لَدن، لَدُ

کلمه لدن به کلمه عند، نزدیک است اما تفاوت لطیفی دارند که در مغنی باب اول اشاره می شود و آن این‌که لدن، اختصاص بیشتری را می‌رساند. (مثلاً کسی کتابخانه‌ای داد که ۱۰۰ کتاب دارد اما ۲ کتاب پیش او عزیزتر است می‌گویند " لدنه کتابان" اما کل و مجموعه کتاب‌ها نزد اوست یعنی عند.

جهت دوم: بحث اعرابی:

۱_ فخر رازی: جمله" ربنا لاتزغ..." مفعول یقولون محذوف است چون در آیه قبل فرمود "یقولون آمنا به" و این آیه ادامه آن جمله است.

2_ من لدنک رحمه: صفت و موصوف. منتها صفت بر موصوف مقدم شده . "من لدنک " جار و مجرور صفت برای رحمت است. چون مقدم شده نکته بلاغی دارد که بیان می‌شود.

جهت سوم:

نکات بلاغی:

۱_ربنا: منادا است که حرف ندای او حذف‌شده نکته‌اش شاید به خاطر ارتباط نزدیک باشد.

۲_ من لدنک رحمه: در واقع بوده" رحمت من لدنک" صفت را مقدم کرده برای بیان رحمت ویژه و خاص است.

۳_انک انت الوهاب: ان دلالت بر تأکید دارد. انت ضمیر فصل، دلالت بر تأکید و حصر. خبر هم وقتی معرفه شود و دارای ال می‌شود (الوهاب) دلالت بر حصر می‌کند. این تأکیدها برای این است که دلالت کند هبه‌ی واقعی، تملیک به تمام معنا مجانی، فقط خدا انجام می‌دهد. هبه‌ی حقیقی و واقعی فقط از آن خداست. چون غنی مطلق است و دیگران چیزی ندارند در مقابل او که بخواهند به او چیزی بدهند.

جهت چهارم:

مباحث تفسیری:

۵ نکته:

۱-خلاصه آیه: تقاضای عاجزانه از پروردگار برای این‌که در تفسیر قرآن منحرف نشوند و بتوانند قرآن را به صورت صحیح تفسیر کنند