درس تفسیر استاد مهدی زمانی‌فرد

موضوع:تفسیر/سوره آل عمران/ آیه سیزدهم

جهت چهارم:

نکات تفسیری:

نکته دوم: تفسیر "قد کان لکم..." مخاطب" لکم" کیست؟

۳ احتمال:

۱-به مسلمین برمی‌گردد.

۲-یهودیان ساکن مدینه.

۳- عام است هم مسلمین را می گیرد هم یهودیان مدینه.

استاد: احتمال دوم اقوی است به دلیل سیاق آیات. زیرا آیه ۱۳ مصداق عینی می‌خواهد نشان دهد برای آیه ۱۲

نکته سوم: تفسیر ﴿آیه فی فئتین التقتا﴾: مراد از آیه، نشانه و علامتی است فخر رازی درباره تفسیر کلمه" آیه": آیه به معنی معجزه است و در جنگ بدر از ۴ جهت معجزه رخ داد: الف-پیروزی مسلمین بر کفار (چون کفار از جهت عده و عُده بسیار قوی بودند) .

ب-اخبار رسول خدا که قبل از جنگ بدر، حضرت به یاران فرمود شما در در این جنگ پیروز می‌شوید.

ج-در آیه می‌فرماید" یرونهم مثلیهم رای العین" یعنی مشرکین، مسلمان‌ها را ۲ برابر خود می‌دیدند (مسلمین سیصدو ۱۳ نفر بودند اما کفار ۱ هزار نفر بودند) .

د-نزول ملائکه برای امداد مسلمان‌ها.

استاد: فقط وجه اول در آیه موردنظر است زیرا کافران بر عده و عده ای خودشان اعتماد داشتم و خدا می‌خواهد بفرماید اگر خدا بخواهد کسی را یاری کند عده و عده برای او کاری ندارد.

نکته چهارم "فئه تقاتل فی سبیل الله": معرفی لشکر پیامبر؛ خدا آن‌ها را با هدفشان معرفی می‌کند.

نکته پنجم: تفسیر جمله" یرونهم مثلیهن رای العین":

اختلاف است که در "یرونهم"ضمیر فاعلی و مفعولی به چه کسی برمی گردد:

۱ فاعلی: مسلمین. مفعولی: مشرکین.

۲ فاعلی: مشرکین، مفعولی: مسلمین.

استاد: احتمال اول درست است زیرا این آیه می‌خواهد اعجاز خدا را بر پیروزی لشکر ضعیف بر قوی بیان کند. یکی از نشانه‌های این‌که لشکر مسلمین ضعیف بودند این بود که مسلمان‌ها می‌دیدند که کفار دو برابر آن‌ها هستند.

سؤال: در آیه ۴۴ سوره انفال می‌فرماید: این آیه و آیه ۱۱۳ آل عمران در تعارض است؟

جواب: در این‌جا ۲ حوزه است ۱ حوزه این است که با چشم این‌ها را دوبرابر می‌دیدند اما حوزه دوم این است که از نظر روحیه جهادی و قلبی آن‌ها در نظر این‌ها کم بودند یعنی آن‌قدر روحیه بالایی خدا به شما داده بود که آن‌ها را کم می‌دیدید