درس تفسیر استاد مهدی زمانی‌فرد

موضوع:تفسیر/سوره آل عمران/آیه14

جهت دوم: نکات تفسیری:

نکته چهارم: تفسیر "من النساء والبنین والقناطیر":

بیان مصادیق شهوات که ترتیبی است یعنی اونی که اول ذکرشده بیشتر به او شهوت تعلق می گیرد شهوت در این‌جا به معنی اعم است ( هر چیزی که انسان او را دوست دارد و به او علاقه دارد)نه شهوت به معنای اخص (غریزه جنسی)

زنان را مقدم کرده چون در زنان ۲ جنبه منفعت وجود دارد:

الف) جنبه غریزه جنسی. ب) منافعی که غیر از غریزه جنسی بر وجود زن نسبت به مرد مترتب می شود (انجام کارهای منزل. انس با مرد) بعد از نسا، بنین است و بر سایر موارد شهوت، مقدم شده چون منفعت فرزندان برای پدر و مادر بیشتر از منافع سایر چیزهاست چون این‌ها وجود باقیه هستند برای انسان. اموال نقدی بر غیرنقدی مقدم شده چون منافع اموال نقدی بیشتر از غیرنقدی است. اسب‌ها را مقدم کرده چون اسبها بهای بیشتری دارند نسبت به بقیه حیوانات. چهارپایان بر زراعت مقدم شده چون منافع چارپایان بیشتر است و از طرفی حیوانات از موارد اموال منقول هستند اما زراعت اموال غیرمنقول و اموال منقول ارزش بیشتری دارند نسبت به غیرمنقول.

۲ سؤال:۱-خدا در این آیه مصداق اول را نسا قرار داد و حال آنکه این برای مردان هستند خب چرا برعکس نفرمود یعنی در بیان مصداق شهوات، نسا را ذکر کرده و از مردان حرفی به میان نیامده. یعنی ناهماهنگی است بین مصداق اول شهوت و کلمه ناس (که هم زن را می‌گیرد هم مرد را) یعنی در مصداق اول شهوات، باید مصداق ذکر کند که هم مرد را شامل شود هم زن را مثلاً بگوید" حب الشهوات من الازواج" که هم مرد را شامل شود هم زن را ؟ جواب علامه: مراد از شهوت در این‌جا به معنی اعم است و باتوجه به این‌که اصل غریزه جنسی از طرف مرد هست نسبت به زن.

۲-همه مصادیق شهوت در آیه ذکر نشده مثل خوراکی‌ها و پوشیدنی‌ها ؟ جواب: در این آیه این‌ها هم ذکر شده چون خوراکی‌ها و پوشیدنی‌ها از همان انعام و حرث هستند.

نکته پنجم تفسیر ذلک متاع الحیوه الدنیا: تمام مصادیق ذکرشده فناپذیر است و از بین می‌رود چون این آن ها متاع هستند متاع یعنی کالایی از بین رونده.

نکته ششم: والله عنده حسن المآب: چیزی که عاقبت بخیری دارد خدا و رابطه با خداست. حب شهوات باید تبدیل شود به حب الله.

جمله پنجم و ششم مکمل هم هستند و هر ۲ برهان هستند بر این‌که این زینت، کار شیطان است.

جهت سوم: بحث روایی: روایت از خاصه. برهان جلد ۱ صفحه ۶۰۱.

موضوع روایت: چرا خدای متعال نساء را بر همه موارد شهوت مقدم کرده؟