درس تفسیر استاد مهدی زمانیفرد
99/12/12
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع:تفسیر
۴-تفسیر یحببکم الله:
۳ نکته:
الف)این جمله در مقام بیان آثار تبعیت از رسول خداست (محبوب خدا میشود، گناهان او بخشوده میشود). ب) مرحوم طبرسی: دوست داشتن انفعال نفسانی است و چون خدا حالت انفعال ندارد پس باید تصرفی در آیه بکنیم و بگوییم مراد از یحببکم الله یعنی خدا میخواهد به شما ثواب بدهد.
استاد:اسناد محبت به خدا به همان معنای دوست داشتن اشکالی ندارد؛
توضیح: مقدمه:خدا ۲ دسته صفات دارد: صفات ذات (علم، قدرت، حیات، اراده، تکلم، سمع، بصر) صفات فعل (بقیه صفات) … صفات ذاتی عین ذات است و همان حکم ذات را دارد یعنی همانطور که ذات واجب تغییر در آن راه ندارد صفات ذات هم تغییر در آن راه ندارد اما صفات فعل، از فعل خدا انتزاع میشود و در اینجا تغییر و حدوث اشکال ندارد. (رازق بودن خدا نسبتبه ما حادث است یعنی ما که نبودیم رازق بودن خدا نسبتبه ما نبود الان که هستیم رازق بودن خدا نسبتبه ما هست) لذا ما میتوانیم صفات فعل را سلب کنیم "إن الله تبارک و تعالی لم یرزقه" ، " ان الله لیس برازق ولدا"
حال محبت، صفت فعل خداست لذا تغیر در آن راه دارد (استدلالی که مرحوم طبرسی فرمودهاند برای صفات ذات است نه صفات فعل) چه رابطهای هست بین ولایت رسول خدا و محبت خدا؟ این تلازم بواسطه آنست که آن کسی که از رسول خدا، تبعیت میکنند بهعنوان این است که فرستادهی خداست یعنی این رابطه، رابطه اتحادی است یعنی ولایت رسول خدا، ولایت الله است. شخصیت حقوقی پیامبر برای من مهم است لذا توسل به رسول خدا بهعنوان نمایندهی خدا بودن است. پیامبر طریق الیالله است (و موضوعیت ندارد) اینجا اتحاد طریق و مقصد است.
ج) عبارت " یغفر لکم ذنوبکم" در قرآن ۲ جور آمده گاهی میگوید " یغفرلکم من ذنوبکم" گاهی "یغفرلکم ذنوبکم"؛ اولی یعنی بعضی از گناهانتان را میبخشد اما دومی یعنی همه را میبخشد.
علامه: یغفرلکم بعد از یحببکم الله ذکر شده میفهماند که یغفر لکم، مقدمه یحببکم الله است یعنی اگر خدا میخواهد کسی را دوست داشته باشد باید گناهانش را ببخشد چون گناهان مانع حب خداست (اول ذوالمقدمه را گفته بعد مقدمه را)
استاد: ظاهر آیه این است که مغفرت ذنوب بعد از محبت خدا میشود و میشود جوری رابطه را تبیین کرد که اول محبت خدا باشد بعد مغفرت ذنوب. به این بیان که: کسی که از رسول خدا تبعیت میکند این علیالقاعده گناهان کبیره انجام نمیدهند همینکه گناه کبیره انجام نمیدهد، این محبت خدا به او تعلق گرفتهاست. میماند بعضی از صغائر، که خدا میفرماید چون خدا شما را دوست دارد و کبائر را انجام نمیدهید، صغائر هم بر شما بخشیده میشود (پس رابطه درست میشود که اول میشود محبت بعد مغفرت)